Słowo pisane na wymarciu? Pierwszy wykład Doroty Masłowskiej za nami

Łódzkie Wykłady z Poetyki – tradycja literackich spotkań

„Łódzkie Wykłady z Poetyki” to cykl spotkań organizowany przez Wydział Filologiczny UŁ i Dom Literatury w Łodzi. Jego idea narodziła się w 2018 roku, kiedy pierwszym gościem była Olga Tokarczuk, jeszcze przed otrzymaniem literackiego Nobla. Od tamtego czasu na Filologu gościły jedne z najważniejszych postaci polskiej literatury, m.in. Mariusz Szczygieł, Andrzej Stasiuk, Joanna Bator czy Monika Sznajderman.

Celem cyklu jest nie tylko przybliżenie współczesnej literatury, ale także otwarcie przestrzeni do rozmowy o jej roli we współczesnym świecie. Spotkania łączą formułę wykładu z elementami autorskiej refleksji – goście nie tylko dzielą się swoim warsztatem, ale też zabierają głos w sprawach społecznych, kulturowych i językowych.

W tym roku bohaterką cyklu jest Dorota Masłowska, powieścio- i dramatopisarka, felietonistka, autorka m.in. „Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną”, „Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku” oraz „Innych ludzi”.

Pierwszy wykład za nami

W swoim pierwszym wykładzie na Wydziale Filologicznym UŁ, Dorota Masłowska skupiła się na zmianach, jakie zachodzą w kulturze i języku, a zwłaszcza na coraz mniejszej roli słowa pisanego w świecie zdominowanym przez obrazy, media społecznościowe i algorytmy. Pisarstwo, które jeszcze do niedawna było postrzegane jako klucz do rzeczywistości, dziś zdaje się tracić swoją dawną moc:

Pisanie i czytanie jeszcze chwilę temu wydawało się najbardziej elementarnym kluczem do rzeczywistości. Kluczem, który nagle, niemal z dnia na dzień, przestaje do mnie pasować. Tak jakby ktoś zupełnie jawnie, ale mimo wszystko potajemnie, zmienił zamki. W przeciągu paru ostatnich lat w codziennym obiegu pismo zastąpione zostało przez obrazki, zdjęcia, memy, infografiki, a wreszcie filmiki, filmy, seriale, livestreamy i jakiekolwiek jeszcze jutro czy pojutrze pojawią się nowe formy przekazu, których bezforemne i gwałtowne strumienie wtłoczone są do naszych głów pod ciśnieniem przez uszy i oczy.

– mówiła pisarka, podkreślając, jak literatura traci swoje miejsce w kulturze.

Wykład był także refleksją nad statusem pisarza i literatury – czy dziś literatura wciąż ma moc, czy może stała się tylko estetycznym dodatkiem do świata zdominowanego przez scrollowanie, lajki i szybkie treści. Masłowska mówiła o kondycji języka, o tym, jak algorytmy formatują nasze myślenie i jak literatura – zamiast być czymś ekskluzywnym – zaczyna przypominać skamielinę kultury. Nie zabrakło też osobistych wątków, opowieści o początkach pisania i własnych doświadczeniach ze słowem.