Autorka książki m.in. o cenzurze w powojennej Polsce „Censorship of Literature in Post-War Poland: In Light of the Confidential Bulletins for Censors from 1945 to 1956”, dr Anna Wiśniewska-Grabarczyk, ponownie wzięła pod lupę cenzorskie praktyki charakterystyczne dla Polski Ludowej. Tym razem badaczka skupiła się na dogłębnej analizie poznańskiego pisma satyrycznego „Kaktus”. Jak zapowiada opis książki dostępnej w Wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego:
„Kaktus” to powstałe na fali odwilży poznańskie pismo satyryczne, ukazujące się w latach 1957–1960. Jak każdy tytuł prasowy wydawany oficjalnie w Polsce Ludowej, miał swoje drugie, ukryte przed szeroką publicznością oblicze, znane tylko autorom, redakcji i cenzorom. To wersja dziewicza, pierwotna, ta, która została złożona do oceny urzędu cenzury. I o niej, o tym dziewiczym obrazie „Kaktusa” jest ta książka.
Materiał porównawczy stanowią 174 numery periodyku oraz zbiór kryptotekstualiów, tj. poufnych cenzorskich dokumentów oceniających artykuły z tygodnika. Są one cennym świadectwem tego, w jaki sposób władza radziła sobie z tzw. poetykami antyreżimowymi, które doszły do głosu po Październiku ’56 r. W archiwach znajdują się nie tylko artykuły, eseje, felietony, dowcipy rysunkowe, komentarze satyryczne, które ukazały się drukiem, ale – co ważniejsze – ich wersje złożone do oceny cenzorów. Dzięki temu można było porównać wersje oryginalne z opublikowanymi oraz ustalić, jakie materiały zatrzymano. Przeprowadzone badania pokazują, że „ucieczka” w kostium satyryczny nie zawsze pozwalała literatom i grafikom publikującym w „Kaktusie” uniknąć cięć cenzorskich.
Link do publikacji: „Aby przywrócić rangę satyrze”. Cenzura wobec poznańskiego tygodnika satyrycznego „Kaktus” (1957–1960)