To będzie ważne miejsce dla Łodzi i łodzian
UŁ planuje gruntowny remont i przebudowę wnętrz tej wspaniałej kamienicy o długiej, ale też i dramatycznej historii (o czym niżej), by nadać im nowe funkcjonalności, związane z planowanym przez władze uczelni przeznaczeniem poszczególnych części „Motyla”.
Bardzo się cieszę, że możemy wreszcie rozpocząć tę inwestycję. Pozyskaliśmy adekwatne do skali tego przedsięwzięcia niemałe środki, proces przetargowy już się rozpoczął i wkrótce będziemy mogli oddać tę wspaniałą kamienicę łodzianom. Znajdą się w niej centra naukowe, wielkogabarytowe przestrzenie wystawowe, księgarnia. Miejsce to łączyć będzie naukę ze sztuką i kulturą. Dodatkowo kamienica położona jest w pięknym i istotnym dla Łodzi miejscu – mam nadzieję, że każdy gość przyjeżdżający na Dworzec Fabryczny w drodze na Piotrkowską odwiedzi także nasz budynek, zajrzy do kawiarni, która też tu powstanie, obejrzy wystawę, zapozna się z ofertą Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego
– mówiła rektor UŁ prof. Elżbieta Żądzińska podczas wspólnego z prezydent Łodzi briefingu prasowego z okazji rozpoczęcia inwestycji.
Chciałabym przed wszystkim z całego serca podziękować i pogratulować Uniwersytetowi. Kiedy półtora roku temu spotkaliśmy się w tym miejscu, nie wszystko było tak oczywiste i proste. Bardzo ważne było zdobycie przez uczelnię pieniędzy na ten remont. Gdyby ich nie było, nie stalibyśmy tu dzisiaj i nie mogli ogłosić tej radosnej nowiny, że wielka i bardzo ważna dla Łodzi instytucja, jaką jest Uniwersytet, dołącza do procesu przemian w tym miejscu, przy piękniejącej w oczach ulicy Moniuszki. Bardzo się cieszę, że łodzianie będą tu mieli kontakt z nauką, ze sztuką i kulturą - szalenie ważnymi elementami włączającymi nas wszystkich w życie miasta
– dopowiadała prezydent Łodzi Hanna Zdanowska.
W briefingu, któremu towarzyszyła ekspozycja wizualizacji stanu docelowego inwestycji, brał również wicekanclerz UŁ Jan Rydz odpowiedzialny za techniczną stronę remontu kamienicy „Motyl”. Obiecał, że obiekt będzie gotowy do użytkowania w ciągu 1,5-2 lat.
W zamyśle nowe miejsce przy ul. Sienkiewicza 21 silnie zaznaczy obecność UŁ w ścisłym centrum Łodzi (Park Kulturowy Ulicy Piotrkowskiej), umożliwi popularyzację działań uczelni, rozwinięcie programu działań kulturalnych, realizację wielu interdyscyplinarnych przedsięwzięć. Ma być nowoczesną, kreatywną przestrzenią UŁ, która stanie się unikalnym miejscem dialogu nauki i sztuki. Posłuży ona m.in. do organizacji wydarzeń i realizacji projektów w obszarze art&science, a w szczególności:
- spotkań artystów z badaczami
- promocji wydawnictw
- wystaw i programów im towarzyszących
- dyskusji i debat
- wykładów
- konferencji
To bardzo istotne zadania w obszarze współpracy z otoczeniem i oddziaływania na nie przez uczelnię, zawarte w strategii Uniwersytetu Łódzkiego na lata 2022-2030.
Przyszli lokatorzy budynku
Wiadomo już na pewno, które jednostki UŁ znajdą siedzibę w wyremontowanej kamienicy. Będą to:
- Centrum Jerzego Giedroycia i studiów nad współczesną historią Polski i Europy Wschodniej – to kolejny krok w rozwoju współpracy UŁ i Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Lafitte. Jej celem jest pielęgnowanie dorobku Instytutu kierowanego przez Redaktora jako źródła inspiracji w refleksji nad przyszłością Europy Środkowo-Wschodniej. Centrum Jerzego Giedroycia kierowane jest przez prof. dr. hab. Sławomira Nowinowskiego.
- Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wraz z księgarnią.
- Przestrzenie wystawowe i sale konferencyjne Katedry Nowych Mediów i Kultury Cyfrowej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, kierowanej przez prof. dr hab. Ryszarda Kluszczyńskiego.
- Centrum Filozofii Przyrody, prowadzące na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ multidyscyplinarne badania z zakresu filozofii, przyrodoznawstwa, fizyki czy matematyki, pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Jung.
- City Labs, w których pracować będą naukowcy zajmujący się badaniem i rozwiazywaniem problemów charakterystycznych dla postindustrialnych ośrodków miejskich, jakim jest Łódź.
Podział budynku na strefy
W założeniach UŁ, które znalazły odzwierciedlenie w projekcie, budynek podzielono na strefy:
- parter budynku będzie strefą kultury i integracji – przestrzenią wystawową, miejscem do spotkań, współpracy, miejscem, w którym ludzie miło spędzać będą czas. Będą się tu znajdowały: sala wystawowa, przestrzeń multimedialna, sala coworkingowa i cityLABy, sklepik/księgarnia, kawiarnia, przeszklone patio.
- I piętro stanie się strefą naukowo-badawczo-promocyjną, w której mieścić będzie się Centrum Jerzego Giedroycia, promowana będzie wiedza naukowa, np. poprzez publikowanie w Wydawnictwie UŁ prac naukowych, książek oraz podręczników akademickich. Znajdą się tu również przestrzenie do organizacji wydarzeń artystycznych.
- II-III piętro to strefa gościnna, z pokojami przeznaczonymi głównie dla osób przybywających do Łodzi na zaproszenie Uniwersytetu Łódzkiego, uczestniczących w wymianie pomiędzy krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi a UŁ.
- na IV piętrze znajdzie się taras widokowy.
Obiekt będzie miejscem przyjaznym osobom ze szczególnymi potrzebami (np. z niepełnosprawnością ruchową). Wyposażony zostanie m.in. w windy oraz podnośnik.
Bardzo ważne w obliczu rozpoczynającej się inwestycji jest przywrócenie Łodzi i jej mieszkańcom tego wspaniałego budynku i niejako domknięcie od strony wschodniej poddawanej właśnie gruntowanej rewitalizacji ul. Moniuszki. Planowany remont – wraz z zadaszeniem przestrzeni podwórza jako swoistego patio – uczyni z niego reprezentacyjny obiekt u zbiegu ul. Sienkiewicza i dawnego Pasażu Meyera.
Historia budynku
Kamienica przy ul. Sienkiewicza 21 (dawniej ul. Mikołajewska) stojąca przy zbiegu z ul. Moniuszki (dawniej Pasaż Meyera) pierwotnie była własnością przemysłowca Ludwika Meyera. Została wzniesiona w 1886 roku, prawdopodobnie według planów architekta Hilarego Majewskiego. Wzniesiono ją z przeznaczeniem na siedzibę Poczty Głównej oraz mieszkania dla jej pracowników, ale urząd poczty finalnie znalazł się przy zbiegu ulic Tuwima i Kilińskiego.
Kamienicę Meyera kupił w 1908 roku Salomon Dancygier z zamiarem przeznaczenia jej na mieszkania czynszowe. Obecny wystrój architektoniczny datuje się na 1910 rok. W latach 1946-1956 w budynku funkcjonował Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi. Większość rozpraw odbywających się wtedy w gmachu kończyło się wyrokami śmierci lub wieloletnim więzieniem dla polskich patriotów. O tej ponurej historii budynku zaświadcza pamiątkowa tablica od strony ul. Moniuszki. Od 1990 roku budynek jest własnością Uniwersytetu Łódzkiego.
Słynny mural na „Motylu”
Na północnej, szczytowej ścianie budynku znajduje się zniszczony mural przedstawiający motyla – znak firmowy nieistniejącej już sieci sklepów „Pewex”. To właśnie od niego pochodzi potoczna nazwa budynku. Są też napisy „Pewex” i „Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego". Zaprojektowany został przez artystów z ASP z Łodzi - Jerzego Bystrego i Pawła Porzyckiego. Wykonaniem muralu (w technice drukarskiej) zajął się w 1987 roku Zenon Adamkiewicz.
Materiał: Centrum Komunikacji i PR UŁ
Zdjęcia: Bartosz Kałużny (CKiPR UŁ)