Studenckie Granty Badawcze to jedna ze sztandarowych inicjatyw Uniwersytetu Łódzkiego. Program umożliwia studentom I i II stopnia uzyskanie środków finansowych na przeprowadzenie własnych projektów naukowych. Dzięki dofinansowaniu badacze mogą uczestniczyć w konferencjach naukowych, a także wzbogacać treść swojej pracy dyplomowej lub stworzyć własną publikację naukową. Zwycięskie projekty poświęcone są m.in. literaturze, sztuce, lingwistyce czy mediom.
Wyróżnione projekty z naszego Wydziału przedstawiamy poniżej.
Piotr Dębiński (filologia romańska)
Hypotypoza w "Metamorfozach" Owidiusza: motyw ruchu i przemiany w szesnasto- i siedemnastowiecznej sztuce europejskiej
Opiekun: dr hab. Magdalena Koźluk
Od poezji, przez inventio, po obraz. W jaki sposób mistrzowie malarstwa interpretowali myśli antycznych poetów? Celem projektu jest znalezienie odpowiedzi m.in. na to pytanie oraz dokładne opisanie sposobu przedstawiania metamorfoz deformacji ludzkiego ciała w dawnej twórczości artystycznej.
Przedmiotem badań jest szeroko pojęte dziedzictwo antycznej myśli w malarstwie europejskim od piętnastego do siedemnastego wieku. Projekt zakłada analizę wybranych mitów znajdujących się w Metamorfozach Owidiusza i wpływu ich treści, bogactwa leksykalnego oraz szeroko pojętej poetyki oraz sieci znaczeń na sztukę wizualną renesansu oraz baroku (w rzeźbie bądź obrazie). Metamorfozy będące jednym z kamieni węgielnych cywilizacji europejskiej nadal silnie rezonują nie tylko z owocami kultur przeszłych, lecz z ciągle zmieniającą się optyką dzisiejszego społeczeństwa.
– wyjaśnia Piotr.
Badanie rozpocznie się od poszukiwań dzieł artystycznych, czerpiących materiał narracyjny z historii opowiedzianych przez antycznego poetę. Analizie poddane zostaną te, które wbrew zasadzie decorum ukazują deformacje ciał w kontekście ich metamorfozy. Badacz skupi się w szczególności na dziełach mistrzów włoskich, francuskich i flamandzkich pod kątem poezji zmieniającej się w obraz.
Maciej Jurkiewicz (filologia polska)
Kształtowanie się leksyki związanej z radiem i radiofonią w świetle metody lingwochronologizacji
Opiekun: prof. dr hab. Ewa Woźniak
Głównym celem projektu jest aktualizacja stanu wiedzy na temat powstania polskiej terminologii związanej z radiem i radiofonią W pracy badawczej zostanie wykorzystana metoda lingwochronologizacji. Jest to autorska metoda badawcza Piotra Wierzchonia, autora Depozytorium leksykalnego języka polskiego. Polega ona na tworzeniu tzw. par datacyjnych na podstawie fotodokumentacji pierwszych pisemnych poświadczeń danych form wyrazów. Dzięki temu na podstawie Depozytorium leksykalnego języka polskiego można określać, w którym momencie wyraz pojawił się w języku (w określonej formie graficznej).
Problem kształtowania się polskiej leksyki związanej z radiem i radiofonią, jak dotąd nieopisany w literaturze naukowej, jest tematem mojej pracy magisterskiej, zaś ten projekt dotyczy kwestii bezpośrednio z nim związanej. Początek lat 20. XX wieku to okres dynamicznego rozwoju radiofonii na ziemiach polskich. W związku z tym pojawiła się zupełnie nowa grupa słownictwa, która nazywała osoby, przedmioty i zjawiska związane z nowym medium. Jednocześnie te innowacje w zakresie leksyki są częścią szerszych procesów, którym podlegał język polski w dwudziestoleciu międzywojennym. Wyniki mojego badania mogą stanowić jeden z kontekstów przy opisywaniu tych procesów, ale przede wszystkim uaktualnią stan wiedzy z zakresu historii polskiego słownictwa
– podkreśla Maciej.
Weronika Lesiak (filologia romańska)
Archetypy kobiece i ich rola w powieści o dojrzewaniu na podstawie "Sébastiena Rocha" Octave'a Mirbeau, "Demiana" Hermanna Hessego oraz "Son Printemps" Rachilde
Opiekun: dr hab. Anita Staroń, prof. UŁ
Celem pracy jest przedstawienie archetypów kobiecych występujących w wybranych książkach autorstwa Octave’a Mirabeau, Hermanna Hessego oraz Rachilde. Projekt ma za zadanie wskazać cechy wspólne tych archetypów, a także umożliwić opracowanie potencjalnego katalogu typów postaci charakterystycznych dla powieści o dojrzewaniu.
Postać kobiety od zawsze przyciągała uwagę zarówno pisarzy, jak i badaczy literatury analizujących owoce ich zmagań artystycznych. Początkowo sprowadzana do roli muzy, matki czy kochanki, z czasem doczekała się bardziej szczegółowego przedstawienia, nadal pozostawiając jednak pole do dalszych badań. Szereg zróżnicowanych bohaterek, między którymi można odnaleźć pewne podobieństwa, oraz ich wpływ na protagonistów – zarówno dojrzewających chłopców, Sébastiena i Demiana, jak i dziewczynkę, Miane – stanowi obszerny i mało zgłębiony temat, bogaty w symbolikę religijną, pełen nieoczywistych rozwiązań, ale i niepozbawiony pewnych schematów uwarunkowanych kulturowo i historycznie. Efekty tych badań pozwolą wzbogacić moją pracę magisterską o nowe punkty widzenia odnośnie do tematu powieści o dojrzewaniu oraz będą mogły stanowić punkt wyjścia do napisania i publikacji artykułu
– mówi Weronika.
Podjęty projekt umożliwi podkreślenie i przeanalizowanie zróżnicowanych ról, jakie pełnią kobiety w życiu dojrzewającego człowieka; począwszy od najbardziej podstawowej funkcji matki w różnych odsłonach tego archetypu, poprzez rolę przewodniczki i mentorki zarówno w duchowych, intelektualnych, jak i fizycznych aspektach życia, a skończywszy na postaci uosabiającej wszystkie sprzeczne cechy, jakie przypisywano kobiecie w XIX wieku.
Julia Warzywoda (filologia polska)
Sylwetki kobiet aktywnych na łamach „Kobiety Współczesnej” (1927-1931) z perspektywy genologii lingwistycznej
Opiekun: prof. dr hab. Ewa Woźniak
Celem głównym projektu jest charakterystyka gatunku dziennikarskiego sylwetki na przykładzie sylwetek kobiet aktywnych przedstawionych w czasopiśmie „Kobieta Współczesna” z lat 1927-1931. Badanie może mieć istotny wpływ na poszerzenie wiedzy o tygodniku oraz pozwoli na wniesienie nowych treści do charakterystyki tego pisma. Podstawę badawczą opracowania stanowi 16 tekstów opublikowanych jako cykl pod wspólnym tytułem O równe prawa. Nasze bojownice pod redakcją Cecylii Walewskiej.
W zaplanowanych przeze mnie badaniach przedmiotem opisu jest sylwetka jako gatunek występujący w prasie międzywojennej. Traktuję ją jako element w rozwoju historycznym gatunku, który doprowadził do ukształtowania się dzisiaj uprawianej formy gatunkowej. Projekt mój mieści się w obrębie historycznej genologii lingwistycznej, która zajmuje się „życiem” gatunków, ich przeobrażeniami w czasie. Analiza pozwoli na szczegółowe przedstawienie, jakie postawy i wartości ukazywano w odniesieniu do kobiet na łamach „Kobiety Współczesnej”. Projekt wpisuje się w tematykę mojej pracy magisterskiej o takim samym tytule, znacząco przyczyni się więc do pogłębienia przedstawianej w niej problematyki
– tłumaczy Julia.
Projekt Sylwetki kobiet aktywnych… przewiduje analizę materiału w oparciu o koncepcję znanej badaczki Marii Wojtak, która zaproponowała badanie gatunków w ramach czterech płaszczyzn: strukturalnej, poznawczej, pragmatycznej i stylistycznej.